1η Σεπτεμβρίου ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου.Το νέο εκκλησιαστικό έτος, που συνήθως αγνοούμε, είναι ένας καινούργιος σταθμός

Λίγοι αντιλαμβάνονται την αλλαγή του εκκλησιαστικού έτους, την 1η Σεπτεμβρίου (μια παράδοση, που έχει Ιουδαϊκές και Ρωμαϊκές ρίζες και ενσωματώθηκε στο Χριστιανισμό, η Πρωτοχρονιά αργότερα καθιερώθηκε από τη Δύση), και κυρίως τη σημασία, που αυτή έχει. Ακόμη και ανάμεσα στους πιστούς.

Δεν αφορά μόνο στο διοικητικό ανασχηματισμό της Εκκλησίας της Ελλάδας, αλλά κυρίως έχει να κάνει με την πορεία των μελών της Εκκλησίας.

Όλοι οι πιστοί είμαστε επιβάτες στο τρένο της εκκλησιαστικής ζωής, που αδιάκοπα ταξιδεύει στο άπειρο.

Κάθε χρόνος, που περνά, είναι και ένας καινούργιος σταθμός, που μας δίνει την αφορμή για νέες σκέψεις και αποφάσεις.

Από την 1η Σεπτεμβρίου  το τρένο της Εκκλησίας σταμάτησε σ’ έναν νέο σταθμό. Είναι ευκαιρία, λοιπόν, να μην αδιαφορήσουμε ξανά, αλλά να ενισχύσουμε την πίστη προς το μέλλον.

Να αλλάξουμε πρόγραμμα. Όλοι. Αντί να ελπίζουμε απλά και να περιμένουμε, είναι ανάγκη να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις, που επί τέλους, θα μας βοηθήσουν να πορευτούν προς το καλύτερο τα πράγματα.

Θα πει κάποιος: Αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο. Πως θα διαχειριστούμε τα αμέτρητα προβλήματα, που μας περισφίγγουν καθημερινά και δεν μας αφήνουν ούτε στιγμή ήσυχους.

Τι κρίμα: Οι άνθρωποι δεν κατορθώνουμε να περιφρουρήσουμε τον εαυτό μας, ούτε όσο ένα φτωχό κοχύλι, που έχει στη ράχη του τη στέγη του!

Τι μας λείπει, λοιπόν; Η ευτυχία της αληθινής πίστης. Να κάτι, που πρέπει να σκεφτούμε βαθιά τώρα, που φθάσαμε πάλι στο νέο σταθμό.

Στο νέο εκκλησιαστικό έτος. Οι ανάγκες ευκολότερα αντιμετωπίζονται, όταν αισθανόμαστε μέσα μας την παρουσία του Θεού.

Τό ὄνομα Σεπτέμβριος (September) εἶναι λατινικῆς προέλευσης καί σηµαίνει ἕβδομος (ἀπό τόν ἀριθμό septem=ἑπτά). Ὀνομάστημε ἔτσι ὁ Σεπτέμβριος, ἕβδομος δηλαδή διότι σύμφωνα μέ τό παλιό ρωμαϊκό ἡμερολόγιο πρῶτος µήνας τοῦ ἔτους ἦταν ὁ Μάρτιος καί ἑπομένως ὁ Σεπτέμβριος κατεῖχε στήν ἀρίθμηση τήν ἕβδομη θέση. Μετά τήν καθιέρωση ὅμως περί τό 45 π.Χ. τοῦ λεγόμενου Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου ὁ Σεπτέμβριος κατέλαβε τήν ἔνατη θέση, ἐπειδή μ᾿ αὐτό ὁρίστηκε ὡς πρῶτος μήνας τοῦ ἔτους ὁ Ἰανουάριος. Τή θέση αὐτή κατέχει µέχρι καί σήμερα ὁ Σεπτέμβριος στό πολιτικό ἡμερολόγιο ὄντας ἕνατος στήν ἀρίθμηση τῶν δώδεκα μηνῶν. Ὡστόσο κατά τούς βυζαντινούς χρόνους ὁ Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ὡς πρῶτος μήνας τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, γι’ αὐτό µέχρι καί σήµερα ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει τήν 1η Σεπτεµβρίου ὡς ἀρχή τοῦ νέου (ἐκκλησιαστικοῦ) ἔτους. Ἔτσι ἐξηγεῖται καί τό γεγονός ὅτι ὁ ἐνιαύσιος κύκλος τοῦ ἑορτολογίου τῆς ᾿Ανατολικῆς Ἐκκλησίας στά διάφορα ἐκκλησιαστικά βιβλία (π.χ. Ὡρολόγιο τό Μέγα) ἀρχίζει µέ τό µήνα Σεπτέμβριο. | 

Ἡ 1η Σεπτεμβρίου εἶναι ἡ ἡμέρα κατά τήν ὁποία ἀρχίζει τό νέο ἐκκλησιαστικὀ ἔτος, ὁ ἑορταστικός δηλαδή κύκλος πού περιλαμβάνει ὅλες τίς ἀκίνητες λεγόμενες ἑορτές (Μηνολόγιο). Μ᾽ ἄλλα λόγια γιά τήν Ἐκκλησία εἶναι πρωτοχρονιά. Γιατί πράγματι σύµφωνα µέ παλιά ρωμαϊκή συνήθεια, ἡ ὁποία µεταφερθηκε καὶ στό Βυζάντιο, τὴν 1η Σεπτεμβρίου ἄρχιζε τὸ οἰκονομικό ἔτος. Ἡ καθιερωσή της ὡς πρωτοχρονιᾶς εἶχε ἄμεση σχέση τόσο µέ τή συγκομιδή τῶν καρπῶν της παραγωγικῆς περιόδου πού ἔληξε ὅσο καὶ μέ τὴν ἀρχὴ καί προετοιµασία τῆς νέας παραγωγικῆς χρονιᾶς. Τὴ ρωμαϊκή  προέλευση τῆς συνήθειας μαρτυρεῖ τό ἴδιο τό ὄνομα ᾿Ινδικτιών ἤ ἀλλιῶς Ἴνδικτος ἀπό τίς ἀντίστοιχες λατινικές λέξεις indictio καί indictus. Τό οὐσιαστικό indictio (γενική indictionis) σήμαινε αὐτοκρατορικὸ θέσπισμα, διάγγελμα μέ τό ὁποῖο καθοριζόταν ὁ φόρος ποὺ ὄφειλαν νά πληρώνουν κάθε χρόνο τήν 1η Σεπτεμβρίου οἱ ὑπήκοοι τοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους. Ἐπειδή  τὸ θεσπισµα ἴσχυε γιά 15 χρόνια μέ ἀρχή  πάντοτε τὴν 1η Σεπτεμβρίου καὶ ἐπαναλμβανόταν καὶ πάλι γιά μιά νέα  15ετία κ.ο.κ. μὲ τίς ἀνάλογες φυσικά κάθε φορά τροποποιήσεις στό ποσό τοῦ φόρου, Ἰνδικτιών μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου κατάντησε νά σημαίνει ἁπλὰ χρονική περίοδος 15 ἐτῶν.

Σημειώνουμε εδῶ ὅτι τό οὐσιαστικό idictio εἶναι  παράγωγο ἀπό τὸ λατινικό ρήμα indico τοῦ ὁποίου ἡ παθητική μετοχή εἶναι indictus. Ἀρχή, ἑπομένως τῆς Ἱνδίκτου σημαίνει ἀρχή τῆς νέας περιόδου ἀρχή τοῦ νέου ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους. Ἔτσι ἐξηγεῖται καί τό γεγονός ὅτι στά ἐκκλησιαστικά βιβλία ὁ Σεπτέμβριος  εἶναι ὁ πρῶτος μήνας, τοῦ ἐτήσιου ἑορταστικοῦ κύκλου καὶ ὁ Αὔγουστος ὁ τελευταῖος.

Ἑπόμενο εἶναι ἡ Ἐκκλησία νά εὐλυγεῖ τήν ἔναρξη τῆς νέας ἐκκλησιαστικῆς περιόδου. Γιὰ τήν ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου στὸ Μηναῖο ὑπάρχει εἰδικὴ ἀσματική Ἀκολουθία µέ ὡραιότατους ὕμνους γιά τή σημασία τῇς ἑορτῆς. Μέ πολλή σοφία ἐπίσης εἶναι ἐπιλεγμένα ἀπό τοὺς Πατέρες τῆς ᾿Εκκλησίας καὶ τά ἀναγνώσματα τῆς ἑορτῆς τό ἀποστολικό (Α΄ Τιμόθεον β’ 1-7) καὶ τὸ εὐαγγελικό (Λουκᾶ δ΄, 16-22).

᾽Απολυτίκιον. Ἦχος β΄.

Ὁ πάσης δημιουργὸς τῆς κτίσεως, ὁ καιροὺς καὶ χρόνους ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳθέμενος, εὐλόγησον τὸν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρηστότητός σου,

Κύριε, φυλάττων ἐν εἰρήνῃ τοὺς βασιλεῖς καὶ τὴν πόλιν σου πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου καί σῶσον ἡμᾶς.

(Μηναῖο). Ἐν Στέφ. : µόνε Φιλάνθρωπε, ἀντι· καὶ σῶσον ἡμᾶς.

Ἐσύ Κύριε, πού εἶσαι ὁ δημιουργός ὅλης τῆς κτίσης καί ἐξουσιάζεις ὁ ἴδιος καιρούς καί χρόνους, εὐλόγησε μέ τά ἀγαθά τῆς καλοσύνης σου καί τῆς εὐεργετικῆς σου φροντίδας τό ἔτος, πού σάν στεφάνι γυρίζει καί ἐπιστρέφει κανονικά στίς ἴδιες πάντα ἐποχές, προστατεύοντας καί διατηρώντας σέ κατάσταση εἰρήνης τούς ἄρχοντες καί τήν πόλη σου μέ τίς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου, καί χάρισέ μας τή σωτηρία.

Πηγές:

https://www.romfea.gr/

https://www.imkby.com/

Leave a Comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *